Iin “Uit het verlden van Zutendaal” (Limburg, jr 46, p 26 en 38) vermeldt A. Remans dat pastoor Hertels (1655-1673) destijds 6 woningen optekende voor “Het Broeck”.
“In gheen Brouck (1507), in Palude (1655), familienaam Uitghenbroeck (1345), Uytbroeck (1570). Hier vloeide destijds een aanzienlijke beek, nl. de Broekbeek, gevoed door twee riviertjes komende uit de Mandel. Heden eerder een droogvallei.”
Broek betekent laaggelegen grond, moeras, zuur weiland.
Volgens geschiedenis en legende zou dit gehucht het oorspronkelijke centrum van Zutendaal geweest kunnen zijn, toen echter genoemd ‘Zuerbroeck’. Later zou dit centrum verlegd zijn naar het huidige en de oude naam veranderd in ‘Zutendaal’. “… het verhaal omtrent de kerkbouw bevat in zijn legendarische vorm een historische achtergrond, die verband kan houden met de naamswijziging van Zuerbroeck (het oude kerkcentrum) in Zuetendael (het echte centrum), met twee dorpseinden, Daal en Sprinkele …”
In de volksmond hoort men meestal Gebroek (ghen Broek, ginde Broek, het Broek). De officiële benaming van het gehucht is Broek (1846) en later Gebroek.
Broek is altijd een pitoresk gehucht geweest. Enkele inwoners hebben als dorpstypen geschiedenis gemaakt; Willem Cattestart (1833-1900), net als zijn zoon, ook Willem (1870-1943), werden “Cattesteelke” genoemd, en Gillis Cops.
Huizen en mensen:
Dieleberg
Click hier voor de ligging op Google Maps
Hoeve Broekerveld
Hoeve met eiken van rond het interbellum – hoeve staat op de Vandermaelenkaart 1846