In Zutendaal zijn we terecht fier op grote en kleine monumenten. Vele hiervan staan in een natuur- of cultuurlandschap dat we zeker ook een monument noemen. Bomen en struiken met erfgoedwaarde, zoals een historische, esthetische of volkskundige waarde zijn vaak kenmerkend voor het werk van de mens of van de natuur of beiden samen. Welkomstbomen, dorpslinden, hagen, kapelbomen, vredesboom, bermen, akkerzomen, dreven, allerhande houtkanten, … deze items vertellen hoe onze voorouders eeuwenlang omgingen met bomen en struiken. Hoe ze deze nuttig aanwendden, welke rol deze speelden in bijgeloof en rituelen, hoe ze voor het esthetische genot werden geplant, …
Vaak vertellen oude bomen verrassende verhalen over het verleden van een vervlogen locatie. Het zijn levende illustraties van oude gebruiken, historisch landgebruik of bepaalde technieken. De erfgoedwaarde van beeldbepalende bomen kan nauwelijks overschat worden. Bovendien kleuren ze ons landschap én bepalen ze mee onze streekidentiteit.
Hun waarde als cultuurhistorisch erfgoed en hun belang voor de toekomst deed de erfgoedbeweging reeds in het eerste werkjaar beslissen om een jaarlijkse verkiezing en viering van een erfgoedboom te organiseren. Hiermee wensen we een bijdrage te leveren ter sensibilisering en bescherming van ons ‘Groenste snoepje van Vlaanderen’.
Elk jaar verkiezen we een erfgoedboom, sedert 2023 in een vaste samenwerking met “Natuurlijk Zutendaal”, waarmee we het draagvlak weer verder willen vergroten. Hierbij geven we extra aandacht aan bedreigde oude bomen. De eerste 3 jaren ging de aandacht naar solitaire bomen, bij de verkiezing voor 2024 kregen dreven onze aandacht.
De verkozen boom wordt jaarlijks op Pinkstermaandag gevierd en we bemerken jaarlijks een groei aan interesse en waardering bij de bevolking. Voor deze viering krijgen we logistieke steun vanuit de gemeente en werken we afwisselend samen met andere verenigingen, zoals koren, de fanfare, een gelegenheidskinderkoor, en ons vast boomkoor. Bij dit feest wordt telkens een laudatio of lofrede gebracht door iemand die een historische relatie of verbondenheid heeft met de verkozen boom. Er worden dialectliederen gezongen zoals “de boomhymne”, en er wordt telkens een nieuw loflied voor de nieuwe gevierde boom toegevoegd zodat dit feest uitgroeit tot een ware volksgebeurtenis.
Door mensen te verbinden met de waardevolle bomen in de gemeente, hopen we dat er minder snel bomen verdwijnen en dat hun markante verhalen terug een plek krijgen. Vaak vertellen oude bomen verrassende verhalen over het verleden. Het zijn levende illustraties van oude gebruiken, historisch landgebruik of bepaalde technieken. De erfgoedwaarde van oude bomen kan nauwelijks overschat worden. Bovendien bepalen en kleuren ze ons landschap. Ook willen we met dit project inzetten op behoud en beheer, alsook de overheid aanmoedigen om een start te maken van een beleid rond de inventarisatie en bescherming van het houtig erfgoed.
Viering erfgoedboom 2021: linde-tweeling – Stalkerweg
Viering erfgoedboom 2022: geknotte zomereik – Parking Zwembad ‘t Zoete Dal Daalstraat
Viering erfgoedboom 2023: zilverlinde – speelplaats Schoolstraat/Pastoorstraat
Viering erfgoedboom 2024: De keuze viel op de bomenrij van de Asserweg
De luisterrijke viering van de Erfgoedbooom van het Jaar vindt plaats op Pinkstermaandag
20 mei 2024.
Traditioneel wordt de nodige eer gebracht aan de bomen en zijn alle sympathisanten van
Soennes & Swaerdes die dag van harte welkom.
Jullie horen er nog van.
