Beschermd historisch gebouw gelegen in het einde van de Daal
Loopgraven
Klik hier voor de ligging op Google Maps
Een zuid-westelijke deeltje van Zutendaal werd in de jaren dertig afgezonderd door de aanleg van het Kanaal. Dit kanaal dat Antwerpen over water moest verbinden met Luik was meteen ook een militaire verdedigingslinie met bunkers op de zuideroever. Dit deel van Zutendaal maakt nu deel uit van het natuurgebied “Munsterbos”
26 augustus 1939. Fase A van het Belgische mobilisatieplan wordt afgekondigd. Het 7de en het 11de Linieregiment van de 4de infanteriedivisie wordt naar het Albertkanaal gestuurd. De bruggen worden ondermijnd, de flankerende bunker wordt uitgerust met geschut.
Naast het kanaal staat om de zeshonderd meter een bunker met twee mitrailleurs. Loopgraven, schuilplaatsen en telefoonlijnen worden aangelegd, prikkeldraad wordt ontrold.
Vrijdag 10 Mei 1940. De commandopost wordt net na middernacht op de hoogte gebracht van het algemeen alarm. De manschappen verlaten haastig hun kampementen om loopgraven, mortierstellingen en bunkers aan de oevers van het Albertkanaal te bemannen.
Om 06u00 wordt het regiment op de hoogte gebracht van de afkondiging van de algemene mobilisatie, de Duitsers vallen België binnen. Tegen de avond bereikt de vijandelijke voorhoede de noordelijke kanaaloever en de eerste vuuruitwisselingen vinden plaats. Op enkele artillerieduels en sporadisch geweervuur na verloopt de nacht relatief kalm.
Zaterdag 11 Mei. De Duitsers hebben ’s morgens de verdedigingslinies nagenoeg over de hele lijn doorbroken en begeven zich op weg naar Tongeren.
Tijdens de oorlog blijft het kanaal een verdedigingslinie, dit blijkt o.a. uit twee crashsites van Britse bommenwerpers uit 1940 en 1941 in het nabijgelegen Munsterbos, en restanten van loopgraven iets verderop.
Sommige loopgraven zijn vrij diep en hebben aan weerszijden opgeworpen wallen bestaande uit een borst- en rugwering. Andere zijn minder diep uitgegraven vanwege de grondwaterstanden.
September 1944. De gevechten van het eindoffensief concentreren zich opnieuw rond het Albertkanaal. Onder druk van de snelle geallieerde opmars trekken de Duitse troepen zich terug ten noorden van het kanaal en bieden nog een week weerstand. De Duitse troepen hebben hiervoor in Zutendaal meerdere kanonnen opgesteld.
De bunkers op de zijkanten van het Albertkanaal zijn verdwenen door verbredingswerken aan het kanaal. De loopgraven vormden achterliggende linies.
Huizen en mensen:
Het Wit Paard
Op het einde van de Daal, tegen het kanaal en net voor de watermolen ligt ‘Het Wit Paard’. Wellicht begon Pieter-Geusens-Oyen die hier woonde van 1879 tot 1887 het de Herberg “Het Wit Paard” (uit Mensen en Huizen 1850 van J. Remans)
De Winning
Vierkantshoeve (1830 ?) op de overgang met Haspengouw.