Astrolemma pagina 898 van 903
“Zonneladder” is een spleet in de zuidermuur van de kerk. De zon werpt een lichtvlek in de kerk wanneer de zon in het zuiden staat. De spleet bevindt zich boven het dak van de sacristie.
De kerk van Wiemesmeer werd gebouwd in 1935 en 1936 als een replica van de verdwenen kerk van de cisterciënzerinnenabdij van Hocht in Lanaken. De bouwheer, kanunnik J. Coenen, was historicus, gespecialiseerd in de geschiedenis van de bouwkunst. Hij liet aan de kerk allerlei ornamenten aanbrengen waaronder een middagwijzer. Men spreekt ook van ‘zonneladder’, zinnebeeld van Gods weldaden, verwijzend naar de bijbeltekst: “Als de zon op haar hoogtepunt staat, zult ge hulp krijgen.”
Volgende tekst is van Willy Leenders:
In de muur van de kerk boven het dak van de sacristie is er een sleuf die aan de binnenkant van de kerk boven het doksaal uitmondt op een rechthoekige opening van ongeveer 20 cm hoog. Precies op het middaguur laat die het zonlicht door. Dat werpt op de vloer een lichtvlek. Dit is dus een zonnewijzer voor slechts één uur, het middaguur.
Voor de datums 21 juni en 21 december zijn de plaatsen waar de lichtvlek dan valt, gemarkeerd. Ook de plaats in de middengang waar de lichtvlek valt, is gemarkeerd.
Onder op de balustrade van het doksaal staat het chronogram (jaarvers): HOC EST DILUCULUM FULGEAT LUX. (Hier breekt het licht door, laat het schijnen)
Het woord DILUCULUM heeft hier zijn oorspronkelijke etymologische betekenis ‘LICHTDOORBRAAK’. Later kreeg het woord de verengde betekenis ‘DAGERAAD’ (het ogenblik dat het licht ’s morgens ‘doorbreekt’).
De letters in het chronogram die ook een Romeins cijfer voorstellen zijn groter aangebracht dan de andere letters. Als je de waarde van die Romeinse cijfers samentelt is de som gelijk aan 1936, het jaar waarin de kerk werd ingewijd.
Pastorie Vijverplein 2
Astrolemma pagina 897 van 903
In het geklasseerde park van de norbertijner pastorie. Horizontale zonnewijzer op sokkel.
Privé
Astrolemma pagina 896 van 903
Tekst: MAAK GEEF IJS ZOEK VERDRIJF LEEN SCHRIFT NOOD RIJDER LOOS GEEST BOM VLIEGT DRINGT ZAT TIKT HEELT KRUIPT HOOG BESTE AL OUDE HEREMIJN
Mooie zonnewijzer waarvan het tafereel vloeiend overgaat in de sokkel. De vlakken tussen deuurlijnen zijn in reliëf weergegeven. De Arabische uurcijfers staan op de verticale zijkant van het tafereel.
Ontwerp en realisatie: Jos Geusens 2002
Privé
Astrolemma pagina 895 van 903
Spreuk: ‘IN DE SCHADUW VAN DE TIJD IS HET LICHT LEVEN’
Grote horizontale zonnewijzer in tuin. De stijl is een driehoek waarvan de langste zijde dient om de schaduw te werpen. Zeer originele vorm van stijl die met sommige combinaties van datum en uur problemen geeft met de uitlezing. De bezoeker weet dan niet welke zijde hij als schaduwwerper moet gebruiken. Meestal lost men dit op door de andere delen, die een verkeerde schaduw kunnen werpen, te voorzien van een grillige vorm.
Ontwerp en realisatie: Jos Geusens 2002
Braamstraat
Astrolemma pagina 894 van 903
Spreuk: “GEEN ZOMER ZONDER GEWAAI” Gewaai is een gehucht van Zutendaal.
Eenvoudige mooie achthoekige zonnewijzer op sokkel. Arabische uurcijfers 6 – 8 – 10 – 12 – 2 – 6.
Ontwerp: Jos Geussens 1998
Veugenstraat
Astrolemma pagina 899 van 903
Aan de voet van de stijl is een viervoudige ster uitgekapt. De becijfering is van 5 h tot 7 h.
De zonnewijzer staat in een privétuin en is niet te zien vanaf de weg. De volledige berekening en uitvoering heeft Herman Bijnens gedaan. Het kapwerk in het arduin is gebeurd onder ‘supervisie’ van Jos Geusens. 2015